Document Type : Editorial
Author
Addiction Research Centre, Mashhad University of Medical Sciences, School of Medicine, Mashhad, Iran.
یکم شهریور ماه زادروز طبیب برجسته و نامدار ایرانی شیخ الرئیس بوعلی سینا و پنجم شهریورماه میلاد پزشک و فیلسوف ایرانی محمد زکریای رازی را به جامعه پزشکی تبریک عرض می‌کنم.
تاریخ پزشکی سراسر پر از رمز و راز، افتخار، اعتماد و امید است. در اساطیر یونانی الهه‌ی «هایجین (Hygieia، Hygiene، بهداشت)» که در مجسمه‌های باستانی یونان ماری در دست دارد پزشکی را از اجداد خود و از الهه «زئوس»آموخت. وجود مار در آرم‌های پزشکی امروز نیز میراث آن زمان است. در همان دوره، بقراط سوگندنامه پزشکی را که نگارش کرد که محورهای آن علاوه بر رعایت حقوق بیماران، بر حمایت از جامعه پزشکی تأکید شده بود. در افسانه‌های ایران «جمشید» پزشکی را آموخت و زندگی را عطرآگین کرد. در شاهنامه آمده است «پزشکی و درمان هر دردمند در تندرستی و راه گزند». پس از روشنایی‌بخشی اسلام، «حضرت خاتم(ص)» دانش پزشکی را هم‌عرض دانش ادیان معرفی کردند (العلمُ عِلمانِ: علمُ الادیانِ و علمُ الابدان) که شأن و جایگاه پزشکی را به حد اعلی تبیین می‌کند. امروزه قسم‌نامه پزشکی در ایران، مشتمل بر سوگندنامه‌های گذشته اما اخلاقی‌تر و منطبق بر شرایط فرهنگی کشور است. حفظ حقوق بیماران و حمایت پزشکان از جامعه پزشکی فصل مشترک همه سوگندنامه‌های پزشکی است لذا برای حمایت از جامعه پزشکی یا بایستی راهی بیابیم، یا باییستی راهی بسازیم. در قلمرو فرهنگی برای حمایت از جامعه پزشکی ، مجله می تواند نقش محوری داشته باشد.
جامعه پزشکی در طول تاریخ فراز و نشیب بسیار داشته است اما آنچه همواره در صدر افتخارات آنها باقیمانده و در هیچ دوره‌ای کاهش نیافته، اعتماد به آنها است و این توفیق روزافزون حاصل توجه آنها به اخلاق و حرفه‌ای‌گری است. جامعه پزشکی سرمایه‌ای بی نظیر برای اجتماع محسوب می‌شوند. آنها از هوش بالاتری برخودارند و سال‌های طولانی به تحصیل مشغول هستند. پس از پایان تحصیل نیز به خدمت در مناطق محروم متعهدند. این سابقه، مرارت و آشنایی با مشکلات مردم محروم و تلاش مستمر برای کاهش آلام جسمی و روانی، جامعه پزشکی را به نقطه اتکای اجتماعی تبدیل کرده است. انصاف نیست اگر در مورد این مرارت‌ها و مشکلات به نحوی شایسته اطلاع‌رسانی نکنیم تا همه متوجه باشندکه در پشت ظاهر غبطه‌آور این افراد چه طوفان، تلاش و تلاطمی در کار بوده و هست. یعنی بدانند که یک تحصیل‌کرده رشته‌های پزشکی از نظر طول زمان و مشقات تحصیلی، ساعات کار روزانه، عدم امکان استفاده از مرخصی‌ها، عدم رسیدگی به سلامت خود و خانواده، پاسخگویی در مراجع قانونی، ضرورت استمرارتحصیلات و مطالعات، سرایت بیماری‌های واگیردار بیماران به خود و خانواده، ابتلا به بیماری‌های متعدد شغلی، ضرورت حضور فعال در جبهه‌های جنگ، حوادث، آمادگی در سوانح طبیعی و غیرطبیعی، مواجهه با درخواست‌های نابجا و برخورد با تهدیدها چه تلاش و همتی از خود نشان داده‌اند.
بدون شک حمایت مالی و معنوی خانواده‌های ایشان در دوره تحصیل و کار، نقشی بی‌بدیل در موفقیت آنها داشته است. شایسته است که بر دستان جامعه پزشکی بوسه بزنیم و به همت بلند پدر و مادر ایشان احترام بگذاریم که شجره ای طیبه را پرورش داده‌اند و گرامی بداریم فداکاری همسران و فرزندان پزشکان را که با صبوری، وقت متعلق به خانواده ی پزشکان را تقدیم نیازمندان می کنند. اوج منزلت پزشکی آنجا است که اگر نیمه‌شب، بیماری در حال احتضار و مرگ باشد گروه پزشکی در آن زمان بر بالین وی حضور دارند تا او را نجات دهند، چون رسالت آنها عامل تعیین‌کننده در حضور به موقع در هر زمان بر بالین بیمار است. اما اگر در همین زمان بیمار فوت کند تا صبح روز بعد کسی را نمی توان یافت که بر او نماز میت بگذارد.
مجله نظام پزشکی مشهد، هفده سال سابقه انتشار دارد. از این شماره قرار است استانداردهای مجلات علمی-پژوهشی به کیفیت آن افزوده شود. به علاوه، مقالات آن متمرکز بر مشکلات جامعه پزشکی خواهد بود. تا آنجا که جستجو شده است این ویژگی در سطح ملی و بین‌المللی بی‌نظیر است. حداکثر تلاش دست‌اندرکاران مجله، تدوین مطالبی در خور فرهیختگان، باارزش برای مطالعه و در راستای طرح و حل مشکلات جامعه پزشکی است به نحوی که بتوان براساس محتوی علمی مقالات این برنامه‌ریزی جامع را انجام داد
امکان ارتقای امروز مجله بر عملکرد همکاران عزیزی در سال‌های گذشته استوار است. برخود لازم می‌دانم، از زحمات سردبیران قبلی مجله جناب آقای دکتر ضیاء‌الله حقی، جناب آقای دکتر عباس شجاعی و به ویژه برادر عزیز جناب آقای دکتر غلامحسین نوفرستی و تمامی همکاران ایشان تشکر کنم. همچنین در این شماره آقای دکتر سید مصطفی منزوی و خانم افسانه مالکی برای ایجاد این تغییرات جدید تلاش بیش از انتظاری داشته‌اند. مجله نظام پزشکی مشهد، مجله شما است. اگر آن را آراسته و پیراسته بخواهید، بایستی آستین ها بالا بزنید تا این مجله به عنوان یکی از محور های حمایتی از جامعه پزشکی تثبیت شود.
از همکاران عزیز تقاضا دارم نظرات خود را درباره مقالات این مجله به صورت «نامه به سردبیر» برای چاپ در شماره های آینده ارسال فرمایند.