ارزیابی وضعیت تجویز دارو بر مبنای شاخصهای سازمان جهانی بهداشت در برنامه پزشک خانواده در استان خراسان رضوی، ایران

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای تخصصی داروشناسی، مدیر گروه توسعه و ارتقاء سلامت، معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

2 کارشناس ارشد اپیدمیولوژی، گروه توسعه شبکه و ارتقاء سلامت، معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

3 کارشناس ارشد مدیریت آموزشی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

پیش‌زمینه: تجویز منطقی دارو و گام نهادن به سوی جامعه‌ای با مصرف مناسب، بی‌خطر و کارآمد دارو، از محورهای اصلی توصیه‌های سازمان بهداشت جهانی است. این مطالعه با هدف بررسی وضعیت تجویز دارو در برنامه پزشک خانواده روستایی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام گردید.
روش‌ها: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی، تعداد 14189 نسخه دارویی بیمه روستایی در 152 مرکز بهداشتی درمانی مجری برنامه پزشک خانواده تحت نظر دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال 1393 به صورت تصادفی ساده انتخاب و شاخص‌های قیمت، تعداد اقلام هر نسخه، درصد نسخ حاوی حداقل یک قلم داروی تزریقی، آنتی‌بیوتیک، کورتیکواستروئید و تفاوت آن‌ها براساس سابقه کار پزشکان، نوع داروخانه، جنسیت بیماران و پزشکان بررسی گردید.
یافته ها: میانگین اقلام دارویی تجویزشده توسط پزشکان خانواده 1.28 ± 3.18 قلم در هر نسخه بود. میانگین تعداد اقلام دارویی تجویز شده در هر نسخه برای بیماران مرد 1.18 ± 3.15 و برای بیماران زن 1.28 ± 3.2 بود که اختلاف آنها از لحاظ آماری معنی‌دار بود (0.01 =P ). فروانی نسخ حاوی حداقل یک قلم داروی تزریقی، آنتی‌بیوتیک یا کورتیکواستروئید به ترتیب 39.5%، 50.8% و 23.7% بود. بر اساس میزان سابقه کاری، پزشکان کم‌سابقه به میزان بیشتری داروهای آنتی‌بیوتیک و تزریقی تجویز نمودند. میانگین قیمت نسخ تجویزی توسط پزشکان مرد 58262 ± 76205 ریال و پزشکان زن 59923 ± 78472 ریال بود که اختلاف آنها از لحاظ آماری معنی‌دار بود (0.009 =P ).
نتیجه‌گیری: میانگین تعداد اقلام تجویزی به ازای هر نسخه در واحدهای مجری برنامه پزشک خانواده تحت نظر دانشگاه علوم پزشکی مشهد نسبت به هدف‌گذاری کشوری برنامه پزشک خانواده و استاندارد جهانی بالاتر بود. بنابراین ضروری است برنامه‌های آموزشی ویژه‌ای برای پزشکان اجرا شود و همچنین با طراحی برنامه‌های پایش الگوی تجویز دارو، بر عملکرد مراکز بهداشتی درمانی مجری برنامه پزشک خانواده نظارت شود.
 

کلیدواژه‌ها