آموزش رشته تخصصی بیماری‌های داخلی در ایران: ویژگی‌ها و تفاوت‌ها

پیش‌زمینه: رشته تخصصی بیماری‌های داخلی یکی از قدیمی‌ترین تخصص‌های پزشکی در ایران بوده و از سال 1330 به بعد هزاران متخصص داخلی از دانشگاه‌های کشور فارغ‌التحصیل شده‌اند. در این مطالعه خصوصیات برنامه آموزشی، تعهدات شغلی و حقوق و مزایای این رشته در ایران بررسی و با سایر کشورها مقایسه شد.
روش‌ها: خصوصیات برنامه آموزشی، ساعات کاری، میزان درآمد، طول مدت تحصیل در ایران با استفاده از دستورعمل وزارت بهداشت برای آموزش دستیاری طب داخلی استخراج گردید و با سایر کشورهای جهان مورد مقایسه قرار گرفت. انتخاب کشورها با توجه به در دسترس بودن داده‌ها صورت گرفت.
یافته‌ها: در ایران، ظرفیت سالانه رشته بیماری‌های داخلی حدود 280 نفر در 34 دانشگاه کشور است. پزشکان عمومی پس از کسب نمره لازم در آزمون دستیاری، می‌توانند متقاضی تحصیل در این رشته باشند. برنامه آموزشی این رشته به صورت یکپارچه برای تمام دانشگاه‌ها و توسط وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ایران طراحی می‌شود و متشکل از یک دوره 4 ساله آموزش مباحث فوق تخصصی داخلی شامل گوارش، غدد، ریه، نفرولوژی، هماتولوژی و روماتولوژی به علاوه قلب، نورولوژی، مراقبت‌های ویژه، مسمومین، اورژانس، رادیولوژی و پوست در بخش‌های بیمارستان و درمانگاه‌ها است. طول مدت تحصیل در ایران مشابه ترکیه و کانادا و کمتر از اکثر کشورهای اروپایی است. ساعت کار هفتگی در ایران به طور متوسط 83.75 تعیین شده است و از کشورهای اروپایی و امریکا و کانادا بیشتر است. 4 تا 8 سال خدمت در مناطق کم‌برخوردار برای کسب مجوز کار در شهرهای بزرگتر برای فارغ‌التحصیلان این رشته در نظر گرفته شده است.
نتیجه‌گیری: آموزش دستیاران در هر رشته تخصصی تحت تأثیر عواملی مختلفی نظیر ظرفیت‌های اقتصادی هر کشور، نیروی کار و توزیع امکانات است. آموزش متخصصانی که دانش و توانایی‌های بیشتری دارند و در طول دوران تحصیل فشار زیادی را تحمل نکرده و در نتیجه دچار فرسودگی نشده‌اند، هدفی چالش‌برانگیز برای سیاست‌گذاران امر آموزش پزشکی است.